Các Loại Kèn Clarinet Phổ Biến:
Kèn clarinet là một nhạc cụ được sử dụng linh hoạt trong các dàn nhạc, ban nhạc và nhạc jazz. Thuật ngữ “clarinet” dùng để chỉ loại clarinet Bb (B-flat) được tạo ra vào đầu thế kỷ 17. Tuy nhiên, cũng giống như các nhạc cụ được phát minh từ lâu, một số lượng lớn các biến thể khác nhau của kèn clarinet đã được sản xuất ra theo thời gian và được phân loại theo kích cỡ, phạm vi cao độ…
Nếu quan tâm đến loại nhạc cụ này, bạn sẽ thấy một số mẫu phổ biến dù ban đầu không mấy được ưa chuộng, một số khác lại hiếm đến mức nếu muốn mua thì bạn phải đặt hàng mới có. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đề cập đến tất cả các loại clarinet khác nhau hiện có và cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về từng loại, điều gì làm cho nó khác biệt và cách nó thường được sử dụng.
Ken Clarinet tương tự như saxophone. Có 3 kiểu chính, đó là:
- Kèn clarinet soprano
- Kèn clarinet Alto
- Kèn clarinet Bass
Tất cả các nhạc cụ trong họ clarinet đều có chung những đặc tính nhất định. Các chuyên gia cho rằng, điểm giống nhau giữa chúng chính là đều là nhạc cụ gió với dăm kèn đơn. Trước đây, các loại kèn clarinet đều được làm bằng gỗ. Clarinet thay đổi cao độ bằng cách mở và đóng các lỗ dọc theo thân kèn, một số lỗ này được bịt kín bằng các miếng đệm gắn vào phím và những lỗ khác được bịt kín trực tiếp bằng ngón tay của người chơi.
Gần như mọi clarinet đều là một nhạc cụ chuyển âm. Với suy nghĩ này, chúng ta hãy xem xét các loại kèn clarinet phổ biến nhất.
Kèn Bb Clarinet
Loại phổ biến và dễ nhận biết nhất là Bb clarinet. Gọi là Bb clarinet vì nó là một nhạc cụ chuyển âm, có nghĩa là khi bạn chơi nốt C trên kèn clarinet thì nó thực sự phát ra âm thanh cao độ trong buổi hòa nhạc. Phạm vi clarinet Bb được viết bắt đầu ở D3 (D bên dưới C giữa) và kết thúc ở Bb6 (Bb thứ hai phía trên khuông nhạc của khóa treble).
Các ngón bấm ở các quãng tám khác nhau không lặp lại, vì kèn clarinet có một phím "register" giúp tăng cao độ một quãng tám và một phần năm. Đây là loại kèn clarinet phổ biến nhất dành cho người mới bắt đầu vì một ban nhạc hoặc dàn nhạc tiêu chuẩn có tối thiểu hai người, nhiều ban nhạc hòa nhạc có từ mười đến mười lăm nghệ sĩ Bb clarinet Bb.
Clarinet A (La)
Tiếp theo, chúng ta có kèn Clarinet A, được gọi như vậy bởi vì khi bạn chơi nốt C trên đó, nó thực sự phát ra âm thanh của nốt La. Về hình dáng, nó gần giống với kèn Bb clarinet nhưng hơi dài hơn một chút. Về cao độ, clarinet A thấp hơn nửa cung so với kèn Bb. Điều này có nghĩa là âm sắc giữa hai loại kèn nghe có vẻ tương tự, ngoại trừ việc nó bắt đầu và kết thúc thấp hơn nửa cung.
Clarinet Eb Soprano (Mi giáng)
Không hoàn toàn phổ biến nhưng vẫn được tìm thấy trong dàn nhạc là Eb clarinet. Đôi khi loại kèn này lại được gọi là clarinet “sopranino” hoặc “piccolo”, về hình dáng, nó khá nhỏ và có âm vực cao hơn nhiều so với hai loại clarinet trước đây mà chúng ta đã xem xét. Kèn Eb clarinet được dùng trong nhiều bản nhạc châu Âu với tên tiếng Ý là terzino hoặc terzino trong Mib. Vì khá khó để chơi đúng giai điệu nên nó chủ yếu được sử dụng trong các dàn hợp xướng clarinet để chơi các phần cao một cách thoải mái hơn so với Bb clarinet.
Alto Clarinet Eb
Tiếp theo, chúng ta có Alto Clarinet. Giống như kèn Eb clarinet Soprano, khi bạn chơi một đoạn Eb trên kèn alto clarinet, nó sẽ phát ra âm thanh ở nốt C. Về cao độ, nó chơi ở khoảng giữa kèn Bb clarinet và kèn clarinet bass và phạm vi của nó là từ Gb2 đến Bb5.
Nhìn bề ngoài, nó trông giống như một phiên bản nhỏ hơn của kèn clarinet bass, với cổ kim loại uốn cong và chuông kim loại cong. Bạn sẽ thường thấy nó được sử dụng trong các ban nhạc hòa nhạc và các nhóm nhạc thính phòng nhỏ hơn nhưng hiếm khi nó được sử dụng trong các dàn nhạc.
Tuy nhiên, các nhạc trưởng cho rằng clarinet alto mỏng manh hơn, chúng khó chơi đúng giai điệu hơn, chất âm bị mất đi trong âm thanh của các clarinet khác, phạm vi có thể bị bao phủ bởi Bb clarinet và bass.
Điều này dẫn đến việc có ít nghệ sĩ clarinet chuyên về kèn alto clarinet hơn và với nhu cầu về các bộ phận giảm xuống, các nhà soạn nhạc thường ngừng viết nhạc cho thể loại kèn này. Tuy nhiên, nếu bạn lập chương trình cho một buổi hòa nhạc hoặc tác phẩm của ban nhạc diễu hành được sáng tác trước những năm 1980, thì rất có thể sẽ có phần alto clarinet.
Kèn Clarinet Bass
Một loại kèn clarinet khác chiếm khuông nhạc của khóa nhạc trầm được gọi là Bass Clarinet. Kèn clarinet bass có một có hình dáng khác với kèn clarinet chuẩn. Nó dài hơn rất nhiều cây clarinet chuẩn nên rất bất tiện để chơi được nó nếu toàn bộ ống kèn duỗi thẳng, vì vậy cổ kèn được uốn cong và loa kèn cũng được uốn cong lên. Cho dù có kích cỡ các cây kèn clarinet không giống nhau nhưng về cách chơi vẫn giống nhau. Vì cây kèn clarinet bass to hơn rất nhiều nên không có gì ngạc nhiên là nó có một âm thanh rất trầm với một đặc trưng huyền bí.
Kèn clarinet bass cũng có âm vực được viết tương tự như của kèn Bb clarinet nhưng âm thanh của nó thấp hơn một quãng tám, phạm vi từ C2 đến A6 nhưng âm thanh phát ra từ Bb1 đến G5. Ngoài ra, nó có một số điểm chung với Bb clarinet soprano, đáng chú ý là nó sử dụng các ngón bấm giống nhau với việc bổ sung một số phím giúp mở rộng phạm vi. Về hình dáng, kèn clarinet bass có cổ kim loại cong và phần loa kèn trông khá giống với saxophone. Để hỗ trợ trọng lượng của nó, kèn clarinet bass có một chốt cuối giúp đỡ kèn.
Contrabass và Contra - Alto Clarinet
Ở quãng trầm, chúng ta có hai loại clarinet khá phổ biến, đó là clarinet contrabass và contra-alto. Về hình dáng, những chiếc kèn này có cổ khá dài. Một chiếc kèn clarinet contrabass cao hơn 228,5 cm và đây là một nhạc cụ khá ấn tượng!
Âm thanh của loại kèn này trầm, ấm áp và được sử dụng phổ biến trong các ban nhạc hoặc dàn hợp xướng clarinet. Mặc dù khá phổ biến vào những năm 1900 nhưng do chi tiết cồng kềnh nên người ta dần không sản xuất những chiếc kèn này nữa.
Một số loại clarinet không phổ biến:
Sopranino Clarinet Ab
Clarinet sopranino Ab (a-flat) thường được sử dụng như một tính năng trong các bản nhạc của các nhà soạn nhạc hoặc bởi những nghệ sĩ clarinet điêu luyện. Chiếc kèn này có hình dáng nhỏ bé và chỉ dài khoảng 30,48 cm từ loa kèn đến ống ngậm.
Với hình dáng này, Clarinet sopranino Ab chơi ở cao độ giúp mang lại âm sắc mỏng và thánh thót. Ngày nay, bạn khó có thể nhìn thấy chiếc kèn này do việc sử dụng chiếc kèn mất khá nhiều hơi, vậy nhưng trong các ban nhạc quân đội của Ý thì nó lại được sử dụng khá nhiều.
Basset Clarinet và Horn
Một loại kèn clarinet rất hiếm gặp là Basset Clarinet. Loại kèn này được thiết kế có thêm các phím để có thể chơi các nốt thấp hơn trên kèn clarinet cỡ soprano. Loại clarinet basset phổ biến nhất là cung A, nhưng cũng có các phiên bản ở cung C, Bb và hiếm nhất là cung G.
Bạn cũng có thể mua kèn Basset, chúng trông tương tự như kèn alto clarinet và có cùng loại phần mở rộng nốt trầm.
Octocontrabass và Octocontra Alto Clarinet
Cuối cùng trong danh sách clarinet là Octocontrabass và Octocontralto Clarinet. Đây là những dụng cụ thử nghiệm và cực kỳ hiếm.
