Lịch Sử Phát Triển Của Đàn Violin
Violin (Tiếng Pháp gọi là Violon, Tiếng Anh là Violin) là loại đàn có kích thước nhỏ nhất và thanh âm cao nhất. Nhiều người nghĩ rằng loại nhạc cụ này có từ lâu đời, tuy nhiên thực tế thì violin được phát minh tương đối gần đây.
Nhiều chuyên gia cho rằng “tổ tiên” ban đầu của đàn violin là đàn rebab ở Trung Đông, sau đó nó thông qua hoạt động giao thương để tới Tây Ban Nha, lan rộng ở Châu Âu, và cuối cùng, nó có vị trí vững chắc ở Ý.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách mà cây violin phát triển thành hình dáng như ngày nay và sự phát của nó trong thế giới hiện đại.
Nguồn gốc của đàn violin
Nhạc cụ dây đầu tiên được biết đến là Ravanastron nổi lên ở Ấn Độ thời Trung cổ và được dùng để biểu diễn trong cuộc vui của nhà vua và giới quý tộc. Giữa thế kỷ thứ 17, ravanastron đã được các thương nhân mang đến Trung Đông, và từ đó, loại nhạc cụ dây này được sử dụng rộng rãi khắp Châu Á, Châu Phi và cuối cùng là Châu Âu.
Đối với đàn rebab, đây là loại đàn đa dạng về cấu trúc và vật liệu, nhưng thường được chia thành ba loại:
- Nhạc cụ dài, thanh mảnh với chốt cuối
- Nhạc cụ ngắn, rộng với buồng cộng hưởng lớn
- Nhạc cụ tròn, hình quả lê
Ở châu Âu, rebab đã phát triển thành hai loại nhạc cụ: Rebec và Lyra.
Nhánh Rebeb
Nhánh Rebab này có thể đã được du nhập vào châu Âu trong cuộc chinh phục bán đảo Iberia của người Ả Rập. Đàn Rebec có từ 1 đến 5 dây và thường được điều chỉnh ở quãng 5, giống như các loại violin hiện đại ngày nay. Loại nhạc cụ này cũng được chơi theo cách để đàn trên vai trái, tay phải kéo vĩ. Tuy nhiên, không giống như các nhạc cụ sau này, chẳng hạn như vielles, gambas hoặc đàn violin hiện đại được làm bằng nhiều mảnh gỗ, Rebec được chạm khắc từ một mảnh gỗ duy nhất.
Nhánh lyra
Xuất hiện thời Đế chế Byzantine vào thế kỷ 10-12, Lyra là một nhạc cụ hình quả lê được giữ thẳng đứng khi chơi giống như đàn cello, được chơi bằng một cây vĩ dài và cong. Loại đàn này có một số “biến thể” vẫn còn tồn tại cho tới ngày nay, chủ yếu ở các cộng đồng ở Đế quốc Byzantine cũ, bao gồm Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgari và Serbia.
Biến thể đàn Lyra của Ý có tên là Lira da Braccio được cho là đặc biệt giống với violin và thường được coi là “tổ tiên trực tiếp” nhất của violin hiện đại.
Vielle
Những nhạc cụ hình bầu dục này có từ ba đến năm dây, chốt xoay và tương tự như đàn violin. Loại nhạc cụ này có hai mặt riêng biệt được nối với nhau bằng những gân chạy dọc theo các cạnh.
Viola da Gamba
Có lẽ đây là loại nhạc cụ dây cổ được biết đến nhiều nhất, Viola da Gamba là nhạc cụ của thời kỳ Baroque vẫn thường được chơi trong các dàn nhạc Baroque và là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm hiện được biểu diễn bởi các nhạc cụ khác.
Viola da Gamba còn được gọi là violon hay gambas xuất hiện vào thế kỷ 15 và phổ biến cho đến cuối thời kỳ Baroque.
Sự ra mắt của violin hiện đại tại Ý
Cây violin lâu đời nhất còn tồn tại là một nhạc cụ của nghệ nhân làm đàn violin người Cremonese, Andrea Amati. Ông được cho là nghệ nhân nổi tiếng về chế tạo nhạc cụ có dây tại Cremona - thành phố được coi là trung tâm sản xuất violin.
Amati là tộc trưởng của gia đình Amati, ngoài ra còn là người tiên phong về hình thức chế tạo nhạc cụ mới này. Các con trai của ông, và quan trọng nhất là cháu trai của ông, Nicolo Amati, đều là những nhà sản xuất violin cừ khôi, những tác phẩm của họ vẫn được coi là kiệt tác trong thế giới violin.
Xưởng của Nicolo Amati cũng là nơi khởi đầu của một triều đại chế tạo violin khác - gia đình Guarneri, được biết, Andrea Guarneri là một trong những người học việc của Nicolo.
Trong số rất nhiều những nghệ nhân làm đàn, Antonio Stradivari được coi là bậc thầy nghệ thuật chế tạo đàn violin. Bất chấp những nỗ cực cải tiến và sử dụng công nghệ hiện đại, cho đến nay, các nhà chế tạo đàn vẫn không tể tái tạo âm sắc tuyệt đối của đàn theo hình mẫu của Atradivari. Các kích thước của mô hình đàn violin do ông chế tác đã được các thế hệ soi coi là chính xác nhất.
Hầu hết các xưởng đều có một nghệ nhân bậc thầy duy nhất, với nhiều người học việc và thợ làm đàn mới, họ đã cùng nhau chế tạo các nhạc cụ nhỏ hơn để bán với số lượng lớn. Một ví dụ nổi bật là Janek John Juzek , một nhà sản xuất và buôn bán violin người Tiệp Khắc đã bán đàn violin trên khắp thế giới từ những năm 1920 đến những năm 1970.
Thực tế, đã có nhiều sinh viên học chơi violin và học nhìn thấy tên của các nghệ nhân bậc thầy được khắc trong đàn, và điều bất ngờ là khi tra cứu trên internet, những chiếc đàn này có giá trị lên tới hàng nghìn đô la!. Vậy nhưng, các chuyên gia trong giới cho rằng, John Juzek chỉ làm một số ít những kiệt tác của riêng mình, và phần lớn những cây đàn có khắc tên của ông được bán ngoài kia là do những người thợ làm đàn khác chế tác.
Đàn violin có cả phiên bản nhỏ dành cho học sinh
Đàn violin luôn có sự thay đổi về kích thước. Nhiều cây đàn violin thời kỳ đầu của Ý có hình dáng “mảnh mai” hơn so với những cây đàn ngày nay. Vào đầu thế kỷ 20, người ta còn tìm thấy những cây violin nhỏ dành cho người chơi có thân hình nhỏ con.
Người đầu tiên chế tác ra những cây đàn violin size nhỏ như vậy là Shinichi Suzuki, ông lớn lên trong xưởng sản xuất violin của cha mình ở Nagoya, Nhật Bản. Suzuki nhận ra rằng việc dạy nhạc trẻ em khi còn nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn tiếp thu ngôn ngữ, cho phép chúng hiểu sâu hơn và phát triển kỹ năng âm nhạc tốt hơn.
Tuy nhiên, muốn dạy violin cho trẻ còn nhỏ thì phải có những cây violin nhỏ. Vì thế, nhà máy của cha Suzuki đã sản xuất một số lượng lớn các nhạc cụ nhỏ, trên thực tế, nhiều sinh viên ngày nay sử dụng đàn violin do Nhà máy Suzuki sản xuất và chúng ta cũng thấy tên “Công ty TNHH Suzuki Violin.” trên nhãn nhạc cụ của họ.
Đàn violin trong giới nhạc cụ hiện đại
Thế giới chế tạo đàn violin tinh xảo vẫn đang phát triển mạnh và trên khắp thế giới do những nghệ nhân chế tạo nhạc cụ bậc thầy chế tác. Nhiều người trong số họ học ở Cremona để bắt đầu sự nghiệp của mình, vì đây vẫn được coi là trung tâm sản xuất violin của thế giới.
Ngày nay, cộng đồng sản xuất violin hiện đại cũng có thêm nhiều tạp chí thương mại, bao gồm tạp chí Strad và nhiều cuộc thi nơi các thợ làm đàn có thể thể hiện tài năng nghệ thuật ấn tượng của họ.
Sự phát triển của violin điện
Với sự ra đời của amply điện đầu thế kỷ 20, các nhà phát minh nhạc cụ bắt đầu tìm cách để chuyển đổi nhạc cụ thành dạng điện. George Beauchamp là nhà phát minh được cấp bằng sáng chế cho cây đàn guitar điện đầu tiên vào năm 1931 đã bắt đầu bán đàn violin điện vào năm 1936. Những cây violin điện đầu tiên tung ra thị trường có thân rỗng, giống hình dạng của một cây violin acoustic tiêu chuẩn, tuy nhiên, vào thời điểm đó, rất ít nghệ sĩ violin áp dụng sử dụng violin điện.
Năm 1958, Fender giới thiệu đàn violin điện đầu tiên của họ cho một bộ phận lớn những người biểu diễn nhạc jazz, rock và fusion. Ngày nay, có vô số hình dạng đàn violin điện đến từ nhiều nhà sản xuất khác nhau.
Sau này, mặc dù công ty của Beauchamp đã giải thể nhưng Fender và các nhà sản xuất khác vẫn tiếp tục tạo ra nhiều sản phẩm mới cho đàn violin điện.
Ngày nay, violin đứng ở vị trí thứ ba trong danh sách các nhạc cụ được chơi nhiều nhất thế giới. Không chỉ được chơi trong âm nhạc cổ điện mà violin còn được coi là phần quan trọng của một số thể loại nhạc. Violin khá dễ chơi, dễ học và nó được cho là nhạc cũ tuyệt vời dành cho trẻ em yêu thích âm nhạc.
Xem thêm:
