16 Sự Thật Về Kèn Oboe Có Thể Bạn Chưa Biết
Oboe là một loại kèn có miệng thổi bằng dăm kép. Nó có âm thanh dễ nổi hơn các loại khác (tương tự như trompet trong bộ đồng), vì màu sắc riêng biệt này nên khi sử dụng trong dàn nhạc, người nghệ sĩ phải thật khéo, để tránh tình trạng lạc lõng, thiếu ăn ý với dàn nhạc.
Âm thanh do oboe tạo ra giống giọng mũi, biểu hiện nội tâm rất tốt, có tính chất ca xướng, âm chất đẹp, nhưng không thiên về loại biểu hiện kỹ xảo như Sáo ngang (sáo fluýt) và kèn Clarinet.
Về mặt kỹ thuật, kèn Ô boa thổi nặng hơn sáo fluýt, tốn nhiều hơi nén, do đó giai điệu dùng cho kèn Ô boa có thể tương đối dài. Có thể coi đây là một trong những nhạc cụ năng động, độc đáo nhất mà bạn có thể chơi. Nhạc cụ hơi bằng gỗ với ống thổi kép này tạo ra một số bản nhạc độc tấu và cả hòa tấu đáng nhớ với “âm thanh đẹp” đến ám ảnh. Lúc này, hẳn nhiều người sẽ tò mò, kèn oboe là nhạc cụ thế nào và có những điều đặc biệt gì về nó?
Oboe có một lịch sử phong phú
Nhạc cụ giống oboe sớm nhất được làm từ cây mía, đây là nhạc cụ từ thời trung cổ thế kỷ 14 được chơi chủ yếu cho mục đích quân sự. Chiếc oboe đầu tiên có khả năng bắt nguồn từ triều đình Louis XIV của Pháp vào năm 1657. Sau đó, oboe trở thành một phần của dàn nhạc cổ điển vào đầu thế kỷ 18, nhưng phiên bản cuối cùng được sử dụng ngày nay được tạo ra vào năm 1906. Oboe ban đầu được gọi là “hautbois” trong tiếng Pháp, một từ ghép có nghĩa là gỗ cao. Nhưng ý nghĩa thực sự của nó chính là “tiếng gió của rừng”.
Kèn Oboe thuộc họ Woodwind
Oboe thuộc họ nhạc cụ hơi bằng gỗ, cũng như sáo, piccolo, kèn Anh, clarinet và bassoon. Những chiếc kèn thời kỳ đầu đúng như tên gọi của nó, đều được làm từ chất liệu là gỗ, ngày này, những nhạc cụ này thường được làm bằng kim loại, nhựa, thậm chí là đồng thau hoặc sự kết hợp của những vật liệu đó.
Kèn oboe có thể đóng vai trò chính trong một bản hòa tấu
Âm thanh của một chiếc oboe có thể xuyên suốt toàn bộ dàn nhạc và là một trong những âm thanh khác biệt nhất trong dàn nhạc hoặc ban nhạc. Các nhà soạn nhạc thường sử dụng chất lượng ca hát ngọt ngào và giai điệu biểu cảm của oboe để mang đến những âm sắc đẹp; nó được sử dụng trong nhiều đoạn nhạc trữ tình để tăng sự tinh tế cho sáng tác. Oboe thường được tìm thấy trong dàn nhạc, nhạc thính phòng, ban nhạc hòa nhạc, nhạc dân gian, nhạc jazz, nhạc pop, rock và phim.
Quãng của chiếc kèn kéo dài 2,5 quãng tám
Phạm vi của oboe hiện đại đạt khoảng 2,5 quãng tám và được coi là sự kết hợp tuyệt vời với tất cả các nhạc cụ khác. Tốc độ âm thanh của chiếc kèn có thể rất nhanh, đạt phạm vi từ B3 đến A6. Kèn oboe trầm có âm vực thấp hơn so với oboe hiện đại và có âm vực từ B2–G5 phẳng. Đôi khi, oboe hiện đại có thể có âm vực cao hơn, nhưng những nốt cao nhất có thể có âm sắc kém hơn những nốt thấp hơn.
Thường có 2 hoặc 3 chiếc oboe trong một dàn nhạc
Một phần oboe của dàn nhạc thường bao gồm 2 hoặc 3 chiếc oboe và một chiếc kèn kiểu Anh. Thiết kế chính của chiếc kèn gồm phần chính là dòng soprano, với phần thứ hai thường hỗ trợ ở quãng thấp hơn của nhạc cụ. Kèn Anh đóng vai trò là giọng nam cao, mang lại độ sâu cho âm thanh của hai chiếc oboé.
Các cao độ khác nhau được tạo ra bởi những chiếc oboe trong một dàn nhạc và có thể ví von rằng, âm thanh do kèn oboe tạo ra giống như đưa chúng ta vào một chuyến tàu lượn siêu tốc đầy cảm xúc với những nốt nhạc đầy ám ảnh, ấm áp, mượt mà, êm ái, buồn bã và đăm chiêu.
Đàn Oboe chơi nốt điều chỉnh trong dàn nhạc
Trong một buổi biểu diễn của dàn nhạc, điều đầu tiên bạn sẽ nghe thấy là nốt A của oboe (nốt điều chỉnh tiêu chuẩn), tiếp theo là các nhạc cụ khác chơi nốt A và toàn bộ dàn nhạc hòa âm với nhau. Đây là thời điểm thông báo bắt đầu buổi hòa nhạc. Âm thanh xuyên suốt của đàn oboe nổi bật và dễ nghe đối với tất cả các nhạc sĩ, đồng thời cao độ ổn định của nó là một nguồn điều chỉnh đáng tin cậy
Oboe khác với Clarinet
Oboe trông rất giống với kèn clarinet khiến cho nhiều người thường thường nhầm lẫn với nhau. Tuy nhiên, chúng chỉ giống nhau về ngoại hình.
Oboe có một cây dăm kép, không giống như cây dăm đơn của clarinet.
Ngoài ra, kích thước lỗ kèn của kèn clarinet lớn hơn rất nhiều và cách bấm các nốt nhạc cũng khác nhau rất nhiều.
Oboe là một nhạc cụ rất khó chơi
Oboe có thể là một trong những nhạc cụ hơi gỗ khó học nhất vì kỹ thuật thường phản trực giác, khó phát âm, có nhiều vấn đề trong kỹ thuật sử dụng dăm kèn và thiếu giáo viên có kinh nghiệm. Khi mới bắt đầu, kỹ thuật sử dụng cơ mặt và định hình môi đối với ống ngậmsẽ cần thời gian để luyện tập. Ngoài ra, bạn cũng phải có một đôi tai thẩm nhạc sâu sắc. Chơi oboe đòi hỏi phải luyện tập siêng năng, nhưng sau khó khăn ban đầu, nó sẽ rất bổ ích. Khi bạn chơi một giai điệu hay, bạn sẽ bị cuốn hút vào và trở nên đam mê với oboe.
Người chơi oboe chuyên nghiệp tự làm dăm kèn
Học cách tạo dăm kèn cho oboe là điều bắt buộc sau một cấp độ nhất định. Để làm dăm kép, người chơi cần biết kỹ thuật sử dụng đoạn tre gập đôi lại và buộc chặt. Sau đó, cần cắt phần cuối đã gập để tạo thành cặp lưỡi dăm riêng biệt. Tiếp đó, bạn sẽ phải cạo mỏng đoạn dăm và thử âm thanh của chúng.
Dăm kèn đạt tiêu chuẩn là phải có được độ rung âm cần thiết. Những người chơi oboe chuyên nghiệp thường làm những cây dăm chất lượng để đảm bảo phù hợp với nhu cầu của họ, thậm chí nhiều người còn bán chúng.
Một cây dăm kèn tốt là điều cần thiết
Cây dăm kèn là một trong những yếu tố giúp cho tiếng kèn oboe nghe hay hơn. Mua hoặc tự làm dăm kèn tốt và thay thế chúng thường xuyên là điều bắt buộc với một nghệ sĩ chơi oboe.
Oboe có nhiều “họ hàng”
Cor Anglais (Tiếng Anh Horn) là họ hàng lớn hơn của oboe. Cả hai đều là những nhạc cụ bằng gỗ, hình nón, sậy đôi tạo ra những giai điệu ngọt ngào.
Cor Anglais có âm vực thấp hơn oboe và có giai điệu vang hơn, u sầu hơn. Gia đình oboe cũng có các thành viên khác, bao gồm Shawm gốc, Oboe D'Amore, Musette (piccolo oboe) và Heckelphone (oboe bass).
Một chiếc kèn cần được bảo dưỡng cẩn thận
Không giống như kèn clarinet hoặc các nhạc cụ khác trong họ dây hoặc kèn đồng, kèn oboe cần được bảo dưỡng liên tục để kéo dài tuổi thọ. Kèn oboe không dễ chăm sóc, vì vậy bạn cần một chuyên gia để điều chỉnh và bảo dưỡng kèn oboe một cách chính xác. Làm như vậy cũng có thể giúp bạn tiết kiệm một số hóa đơn đắt đỏ nếu đàn oboe bị ảnh hưởng nặng. Bạn có thể bán chiếc kèn oboe của mình để kiếm được nhiều tiền hơn nếu bạn bảo quản nó tốt.
Chơi kèn Oboe tương đối tốn kém
Oboe có thể là một trong những nhạc cụ đắt tiền nhất trong dàn nhạc. Nó sẽ cần thay thế sau mỗi 10 - 15 năm hoặc sớm hơn thế nếu bạn chơi nó chuyên nghiệp. Ngoài ra, chi phí của vật tư như để làm dăm cũng rất cao. Những chiếc oboe đắt tiền do chi phí vật liệu và kỹ năng liên quan đến việc chế tạo chúng. Một người chơi oboe có thể phải chi trung bình gần 175 triệu/năm.
Giáo viên dạy oboe được trả lương rất cao
Các chuyên gia chơi, dạy và bảo trì oboe ít hơn và khó tìm hơn nhiều so với các nhạc cụ khác. Họ là một trong những nhạc sĩ được trả lương cao nhất, nhưng kỹ năng và kinh nghiệm đóng một vai trò quan trọng trong tỷ lệ kiếm tiền của họ, trung bình là khoảng gần 1,4 tỷ/năm.
Oboe thường xuyên xuất hiện trong nhạc phim
Kèn oboe thường được sử dụng trong phim để làm nổi bật một cảnh xúc động hoặc buồn. Oboe là nhạc cụ nổi tiếng trong âm nhạc điện ảnh, đã từng xuất hiện trong rất nhiều bộ phim đáng nhớ như Born on the Fourth of July , Gabriel's Oboe Theme trong The Mission , Across the Stars trong Star Wars: Episode II và Love Theme trong The Godfather .
Oboe được thể hiện trong nhiều tác phẩm cổ điển và bài hát Pop
Kèn oboe là nhạc cụ chính trong nhiều tác phẩm cổ điển nổi tiếng, bao gồm Bản hòa tấu kèn Oboe cung A thứ của Ralph Vaughan-Williams và Bản hòa tấu cho kèn Oboe của Richard Strauss . Cũng như nhạc cổ điển, bạn cũng sẽ nghe thấy nó bật lên trong một số bài hát pop như Kiss From a Rose by Seal, Last Dance của Donna Summer, Dandelion của The Rolling Stones, và Bright Eyes của Art Garfunkel cũng là những bài hát pop nổi tiếng có kèn oboe.
Như bạn có thể thấy, kèn oboe đã xuất hiện từ rất lâu để làm phong phú thêm cuộc sống của chúng ta bằng những giai điệu ngọt ngào và hỗ trợ tích cực trong việc chuyển những suy nghĩ và cảm xúc của chúng ta thành âm nhạc thật cảm động và ý nghĩa.
