Năm Điều Bạn Chưa Biết Về Violin

Nguồn gốc của Violin

Không một ai biết chắc chắn về nguồn gốc ra đời của violin, nhạc cụ dây có niên đại ít nhất là từ thời Hy Lạp cổ đại. Khi đó có nhiều loại nhạc cụ dây, chẳng hạn như đàn hạc, đàn lia, phorminx và thánh vịnh. Một số được chơi với một cây cung, nhưng hình dạng khá khác so với những gì chúng ta nhận ra ngày nay.

Nhưng làm thế nào và chính xác khi nào những thứ này được phát triển thành các nhạc cụ dây hiện đại thì phần lớn đã bị thất lạc trong lịch sử. Theo tất cả các nguồn tin, các nhạc cụ hình cung ngày nay phần lớn là sự phát triển của các phường hội chế tạo nhạc cụ châu Âu vào thế kỷ 16, trong thời kỳ bấy giờ được gọi là "Thời kỳ hoàng kim" của việc chế tạo đàn vĩ cầm. Ý là nước đứng đầu, quê hương của Trường Cremonese vĩ đại, nơi đã đưa ra thiết kế Amati mà sau này là cơ sở cho các thiết kế của Gaspar d’Salo, Antonio Stradivari, Giuseppe Guarneri và những nhà chế tác vĩ cầm nổi tiếng khác. Violin và cello cũng thay đổi hình thức trong thời đại đó.

Câu đố bổ ích: Có lẽ bạn đã nghe nói rằng nhiều nhạc cụ có dây ban đầu sử dụng dây “catgut”. Đúng đây là sản phẩm phụ từ ruột động vật - nhưng chúng đến từ ruột cừu, không phải mèo. Chất liệu tương tự đã được sử dụng trong dây vợt tennis cho đến thế kỷ 20, trước khi các nhà khoa học phát triển polyme.

Cần rất nhiều gỗ để làm ra 1 nhạc cụ dây

Nói chung, cần 70 mảnh gỗ để chế tác một nhạc cụ dây, cho dù đó là vĩ cầm, viola, cello hay bass. Lưng, sườn và cổ được chạm khắc từ gỗ thích, một loại gỗ cứng. Mặt trên thường là vân sam, mềm hơn nhiều và giúp tạo ra một giai điệu mạnh mẽ. Gỗ mun và gỗ hồng sắc có thể được sử dụng để làm chốt, móc nối, bao ngón tay và (trong trường hợp violin và viola) phần tựa cằm. Đây là những vật liệu đặc có bền với thời gian khi sử dụng lâu dài.

Một số bộ phận có vẻ trang trí, trái ngược với chức năng, nhưng thực tế là mỗi mảnh gỗ đều đóng một vai trò quan trọng trong việc góp phần tạo ra âm thanh mà nhạc cụ tạo ra. Có thể nói, thành phần quan trọng nhất chính là trụ âm thanh, thoạt nhìn chẳng khác gì một chốt vân sam đơn giản giữa mặt trên và mặt sau của cây đàn. Tuy nhiên, nếu không có nó, nhạc cụ sẽ trở nên vô dụng, vì trụ âm thanh có tác dụng truyền dao động của dây từ phía trên xuống lưng của nhạc cụ… cuối cùng tạo ra âm sắc và chịu trách nhiệm cho việc khếch đại âm thanh. Điều thú vị là ở Tây Ban Nha, tác phẩm nhỏ này được gọi là "Alma", dịch theo tiếng Anh là "Linh hồn" của nhạc cụ.

Trụ âm thanh cũng là bộ phận bên trong duy nhất của nhạc cụ dây không được dán vào đúng vị trí, thay vào đó thợ làm đàn sẽ di chuyển nó lên và xuống để phù hợp nhất với âm học của từng nhạc cụ. (Vị trí của trụ âm thanh bên trong đàn vĩ cầm rất quan trọng và việc di chuyển nó dù chỉ với một lượng rất nhỏ cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn về chất lượng âm thanh và độ lớn âm thanh.) Người làm đàn cũng chạm khắc các đầu của nó để phù hợp với hình dạng bên trong của mặt trên và mặt sau. Khi đã đặt trụ âm thanh, chỉ có áp lực của các dây đã điều chỉnh mới giữ nó ở đúng vị trí.

Lớp phủ hoàn thiện đàn đóng 1 vai trò quan trọng trong chất lượng âm thanh

Có thể nói rằng có rất nhiều cách để tạo ra một cây đàn vĩ cầm. Ngày nay, với sự phát triển của chất polyurethane và thuốc nhuộm anilin, hầu hết các chất hoàn thiện đàn là chất tổng hợp. Điều này cho phép gia công nhạc cụ nhanh chóng và tạo lớp hoàn thiện bền để bảo vệ gỗ. Tuy nhiên, trong những ngày đầu tiên của việc chế tạo đàn vĩ cầm, những người thợ làm đàn phải dựa vào các yếu tố tự nhiên hơn. Thông thường, vecni là một loại dầu được pha đặc với một vài chất phụ gia khác để xác định màu sắc. Không có gì lạ khi một thợ làm đàn và một dược sĩ hợp tác về khía cạnh này! Thông thường, dược sĩ là người am hiểu nhất để xác định chính xác chất nào cần thêm vào sơn bóng để tạo ra màu sắc mong muốn. Các vecni gốc dầu này rất mềm và cho phép thiết bị rung động mà không bị gò bó. Thậm chí ngày nay, vecni dầu còn được sử dụng rộng rãi trong các nhạc cụ dây tốt hơn, và theo thời gian chúng mài mòn và phát triển lớp gỉ tạo cho mỗi nhạc cụ một vẻ ngoài đặc trưng riêng.

Purfling cũng đóng 1 vai trò quan trọng

Kim tuyến trên các cạnh của một nhạc cụ dây - cạnh trang trí hẹp được khảm vào tấm trên và thường là tấm sau - có vẻ như chỉ là trang trí đơn thuần, nhưng thực sự có một mục đích rất thực tế. Nó dùng để kết dính các mặt trên và mặt sau của đàn và ngăn chặn các vết nứt hình thành do sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm. Nó cũng hoạt động để tăng cường sức bền của các mặt trên và mặt dưới để giúp chống lại các loại va đập nhỏ xảy ra trong quá trình sử dụng bình thường. Để tạo ra nó, người thợ làm đàn trước tiên sẽ khắc một rãnh dọc theo các cạnh của mặt trên và mặt sau của nhạc cụ, sau đó khảm kim tuyến vào kênh đó.

Công đoạn mài cũng quan trọng

Graduation là quá trình làm mỏng mặt trên và mặt sau của một nhạc cụ dây và đó là công việc tốn nhiều thời gian nhất trong việc chế tạo một nhạc cụ như vậy. Thợ làm đàn sẽ loại bỏ các lớp gỗ mỏng từ bên trong của mặt đàn ở những vị trí khác nhau bằng cách sử dụng một mặt phẳng gỗ nhỏ. Mỗi lát cắt được loại bỏ sẽ thay đổi âm thanh của nhạc cụ. Đây là nơi giao thoa giữa nghệ thuật và vật lý, vì mỗi mặt gỗ sẽ có các đặc tính âm học khác nhau.